จากขยะสู่วัตถุดิบใหม่: โรงงานรีไซเคิลแบตเตอรี่ EV ทำงานอย่างไร?
7 ส.ค. 2568

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา รถยนต์ไฟฟ้า (EV) กลายเป็นทางเลือกยอดนิยมของผู้บริโภคที่ใส่ใจทั้ง
ประสิทธิภาพการขับขี่และสิ่งแวดล้อม แต่เบื้องหลังเทคโนโลยีสีเขียวที่ดูสะอาดตานี้ ยังมีอีกหนึ่งประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญไม่น้อย นั่นคือ “แบตเตอรี่ EV” เมื่อหมดอายุการใช้งานแล้วจะเกิดอะไรขึ้น?
เพราะแบตเตอรี่ของรถ EV ประกอบไปด้วยโลหะหายากและสารเคมีหลายชนิด เช่น ลิเธียม โคบอลต์ นิกเกิล และแมงกานีส ซึ่งหากกำจัดอย่างไม่ถูกวิธี อาจส่งผลกระทบร้ายแรงต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของมนุษย์ได้
วันนี้เราจะพาคุณไปดูเบื้องหลังกระบวนการทำงานของโรงงานรีไซเคิล ว่าขยะอันตรายเหล่านี้ควรถูกจัดการอย่างไร จึงจะเปลี่ยนกลับมาเป็นวัตถุดิบใหม่ที่ปลอดภัยและมีคุณค่าได้อีกครั้ง!
โรงงานรีไซเคิลแบตเตอรี่ EV มีกระบวนการทำงานอย่างไร ?
การรีไซเคิลแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้าไม่ใช่เรื่องง่าย รวมถึงแตกต่างจากการรีไซเคิลแบตเตอรี่รถยนต์ทั่วไปอย่างสิ้นเชิง เนื่องจากวัสดุมีความซับซ้อนและต้องใช้กระบวนการเฉพาะ ซึ่งเราจะแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอนหลัก ดังนี้
1. การตรวจสอบและคัดแยกเบื้องต้น
เมื่อแบตเตอรี่ถูกส่งมาถึงโรงงานรีไซเคิล ทีมงานจะทำการตรวจสอบสภาพเบื้องต้นเพื่อแยกว่าแบตเตอรี่แต่ละก้อนมีความเสียหายหรือยังสามารถนำไปใช้ในรูปแบบอื่นต่อได้ เช่น บางก้อนอาจนำไปใช้กับระบบสำรองพลังงาน (Energy Storage) ได้ก่อนที่จะเข้าสู่ขั้นตอนการรีไซเคิลเต็มรูปแบบ
2. การปลดแยกชิ้นส่วน (Disassembly)
แบตเตอรี่แต่ละก้อนจะถูกถอดแยกออกเป็นชิ้น ๆ โดยเฉพาะส่วนที่เป็นเซลล์แบตเตอรี่ ซึ่งจะต้องดำเนินการอย่างระมัดระวังเพื่อป้องกันการลัดวงจรหรือเกิดความร้อนสะสม หลังจากแยกแล้ว ชิ้นส่วนโลหะ พลาสติก และวงจรอิเล็กทรอนิกส์จะถูกคัดแยกออกไปต่างหาก
3. การสกัดวัสดุมีค่า (Materials Recovery)
ขั้นตอนนี้คือหัวใจของโรงงานรีไซเคิลแบตเตอรี่ เพราะโรงงานจะต้องใช้เทคโนโลยีเฉพาะ เช่น
Pyrometallurgy (การใช้ความร้อนสูง): เพื่อหลอมแยกโลหะ เช่น โคบอลต์และนิกเกิล
Hydrometallurgy (การละลายด้วยสารเคมี): เพื่อสกัดลิเธียมและโลหะมีค่าอื่นออกมาอย่างแม่นยำ
Direct Recycling (การนำวัสดุกลับมาใช้โดยตรง): กระบวนการที่ใหม่กว่าและกำลังได้รับการพัฒนา ช่วยลดของเสียและพลังงานที่ใช้
ซึ่งวัสดุที่ได้จากขั้นตอนข้างต้นนี้จะถูกนำไปผลิตแบตเตอรี่ชุดใหม่หรือนำไปใช้ในอุตสาหกรรมอื่นต่อไป
4. การกำจัดของเสียอันตรายอย่างปลอดภัย
แม้ว่าแบตเตอรี่ส่วนใหญ่จะสามารถรีไซเคิลได้ แต่ก็ยังมีส่วนที่เป็นของเสียอันตราย เช่น อิเล็กโทรไลต์ หรือวัสดุฉนวนบางประเภท ซึ่งโรงงานต้องจัดการด้วยระบบบำบัดที่ได้มาตรฐาน เช่น การฝังกลบอย่างปลอดภัย หรือส่งต่อไปยังโรงงานบำบัดเฉพาะทาง
ประโยชน์ของการรีไซเคิลแบตเตอรี่ EV
ลดมลพิษและป้องกันอันตราย จากสารเคมีรั่วไหล เช่น ลิเธียมหรือโคบอลต์
ลดการขุดเจาะทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะแร่หายากที่มีต้นทุนสูง
สร้างวัตถุดิบใหม่ให้กับอุตสาหกรรม ซึ่งสามารถนำไปผลิตแบตเตอรี่ชุดใหม่ได้
ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่เน้นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
ดังนั้นการรีไซเคิลแบตเตอรี่รถ EV จึงเป็นทางออกสำคัญที่ทั้งโลกกำลังจับตามอง เพราะในอนาคตรถ EV จะกลายเป็นเรื่องปกติบนท้องถนนทั่วโลก และคาดว่าแบตเตอรี่ที่หมดอายุจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ หากไม่มีโรงงานรีไซเคิลรองรับอย่างเพียงพอ อาจก่อให้เกิดวิกฤตขยะแบตเตอรี่ ที่ยากต่อการควบคุม
มาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการรีไซเคิลที่ยั่งยืน
หากคุณหรือองค์กรของคุณมีแบตเตอรี่เก่า หรือวัสดุอิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ ที่ต้องการกำจัดอย่างปลอดภัย อย่าปล่อยให้กลายเป็นขยะที่ไร้ค่า
เข้ามาที่ วงษ์พาณิชย์ สาขาสีหบุรานุกิจ 9 เขตมีนบุรี ให้เราเป็นจุดเริ่มต้นของการรีไซเคิลที่ถูกต้องและปลอดภัย เพราะทุกชิ้นส่วนที่คุณนำมาส่ง อาจกลายเป็นวัตถุดิบสำคัญสำหรับอนาคตพลังงานของโลก คลิกเลย