ขยะอิเล็กทรอนิกส์

เพราะเทคโนโลยีมีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว ทำให้มีการใช้งานอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มากขึ้นในชีวิตประจำวัน และเมื่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เหล่านี้ไม่สามารถใช้งานต่อได้อีก ก็จะกลายเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ (E-Waste) ที่มักถูกทิ้งไปโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบต่าง ๆ ที่ตามมานั่นเอง 

ซึ่งในบทความนี้จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับประเภทของขยะอิเล็กทรอนิกส์ว่ามีอะไรบ้างกันค่ะ

ขยะอิเล็กทรอนิกส์คืออะไร

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ หรือ E-Waste (Electronic Waste) คือขยะที่เกิดจากอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่หมดอายุหรือไม่สามารถนำกลับมาใช้งานใหม่ได้อีก ซึ่งขยะอิเล็กทรอนิกส์ส่วนมากมักจะถูกทิ้งในสถานที่ที่ไม่เหมาะสม หรือไม่ได้ผ่านกระบวนการรีไซเคิลที่ถูกต้อง ทำให้เกิดมลพิษทั้งทางน้ำและอากาศจากสารพิษต่าง ๆ ที่เป็นส่วนประกอบของอุปกรณ์เหล่านี้นั่นเอง

ประเภทของขยะอิเล็กทรอนิกส์มีอะไรบ้าง

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ตามมาตรฐานของ WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment) หรือระเบียบว่าด้วยการจัดการเศษซากเหลือทิ้งจากผลิตภัณฑ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งเป็นข้อตกลงของประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป (EU) ได้มีการแบ่งขยะอิเล็กทรอนิกส์ออกเป็น 10 ประเภท ได้แก่

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่ เช่น ตู้เย็น เครื่องซักผ้า เครื่องปรับอากาศ หรือเครื่องอบผ้า เป็นต้น เมื่อพังแล้วหรือไม่สามารถใช้งานได้อีก จะถูกจัดเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ทันที โดยเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีขนาดใหญ่เหล่านี้มักจะมีสารเคมีและโลหะหนักที่ทำลายสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ถ้าไม่ได้รับการรีไซเคิลอย่างถูกวิธีก็จะทำให้เกิดผลเสียตามมานั่นเอง

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดเล็ก

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดเล็กอย่างเตารีด เครื่องดูดฝุ่น เครื่องเป่าผม มีดโกนไฟฟ้า เครื่องปิ้งขนมปัง กาต้มน้ำไฟฟ้า หรือเครื่องชงกาแฟ เมื่อใช้งานต่อไม่ได้แล้วก็จะกลายเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งขยะประเภทนี้มีส่วนประกอบที่สามารถนำไปรีไซเคิลต่อได้ แต่ต้องแยกส่วนที่มีสารพิษหรือส่วนที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้ออกจากกันก่อน

อุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศ 

อุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศที่ใช้งานต่อไม่ได้แล้ว เช่น คอมพิวเตอร์ โน้ตบุ๊ก โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต หรืออุปกรณ์เสริมต่าง ๆ เช่น คีย์บอร์ด เมาส์ หรือลำโพง เป็นต้น ล้วนจัดเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด เพราะขยะประเภทนี้มักจะมีสารเคมีต่าง ๆ เป็นส่วนประกอบ และส่วนประกอบบางส่วนก็อาจมีสารพิษที่ทำลายสิ่งแวดล้อมได้

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน 

อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านอย่างทีวี วิทยุ เครื่องเล่นวิดีโอ กล้องถ่ายรูป หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ ที่ใช้งานภายในบ้าน หรือแม้แต่เครื่องเล่นดนตรีไฟฟ้า เมื่อใช้งานต่อไม่ได้แล้วจะถูกจัดเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด เพราะขยะเหล่านี้มักจะประกอบด้วยสารเคมีและส่วนประกอบที่อาจเป็นอันตรายถ้าไม่ได้รับการจัดการอย่างถูกวิธี

อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ให้แสงสว่าง 

อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ให้แสงสว่างที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว เช่น หลอดไฟประเภทต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นฟลูออเรสเซนต์ หรือหลอดไฟ LED รวมไปถึงอุปกรณ์ที่ให้แสงสว่างทั้งหมดก็นับเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ด้วยเช่นกัน ซึ่งถ้าทิ้งหลอดไฟหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าที่ให้แสงสว่างโดยไม่นำไปรีไซเคิล อาจทำให้เกิดการปล่อยสารปรอทและโลหะหนักที่เป็นอันตรายออกมาได้

เครื่องมือไฟฟ้า

เครื่องมือไฟฟ้าที่ใช้ในการทำงานหรือซ่อมแซมสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสว่านไฟฟ้า เลื่อยไฟฟ้า จักรเย็บผ้าไฟฟ้า หรือเครื่องมือช่างต่าง ๆ รวมไปถึงเครื่องมือที่ใช้ในการติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้าด้วย ทั้งหมดนี้ล้วนแล้วแต่เป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมด ทำให้ต้องได้รับการจัดการอย่างถูกวิธี ซึ่งเครื่องมือไฟฟ้าบางประเภทก็มีส่วนประกอบที่สามารถนำไปรีไซเคิลได้

ของเล่นอิเล็กทรอนิกส์และอุปกรณ์กีฬาที่ใช้ไฟฟ้า

ของเล่นอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ไฟฟ้า เช่น เครื่องเล่นเกม คอนโซลเกม จอยสติ๊ก เกมพกพาต่าง ๆ หรือของเล่นที่ใช้แบตเตอรี่ เป็นต้น และอุปกรณ์กีฬาที่ต้องใช้ไฟฟ้าอย่างลู่วิ่งไฟฟ้า เมื่อใช้งานต่อไม่ได้แล้วจะกลายเป็นขยะอิเล็กทรอนิกส์ทันที เพราะอุปกรณ์เหล่านี้อาจมีสารพิษที่เป็นอันตรายเป็นส่วนประกอบ ถ้าทิ้งโดยไม่ผ่านกระบวนการรีไซเคิลอาจทำให้เกิดผลเสียตามมาได้

เครื่องมือทางการแพทย์ 

อีกหนึ่งประเภทของขยะอิเล็กทรอนิกส์นั่นก็คือเครื่องมือทางการแพทย์ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องช่วยหายใจ เครื่องวัดความดันโลหิต หรือเครื่องมืออื่น ๆ ที่แพทย์ใช้งาน ซึ่งเครื่องมือเหล่านี้มีส่วนประกอบที่อาจมีสารพิษปนอยู่ ทำให้ต้องได้รับการจัดการเป็นพิเศษ เพื่อไม่ให้เกิดผลเสียตามมาได้นั่นเอง

เครื่องมือตรวจวัดและควบคุมสภาพแวดล้อมต่าง ๆ 

เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจวัดและควบคุมสภาพแวดล้อมต่าง ๆ เช่น เครื่องตรวจจับควัน เครื่องมือวัดอุณหภูมิและความชื้น เครื่องควบคุมอุณหภูมิ หรือแผงควบคุมต่าง ๆ รวมไปถึงอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับการตรวจสอบการผลิตและเครื่องมืออุตสาหกรรมอื่น ๆ ก็จัดเป็นหนึ่งในประเภทของขยะอิเล็กทรอนิกส์เช่นกัน เพราะเป็นอุปกรณ์ที่ต้องได้รับการจัดการอย่างถูกต้องนั่นเอง

เครื่องจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติ 

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ประเภทสุดท้ายที่ต้องได้รับการจัดการอย่างเหมาะสมนั่นก็คือเครื่องมือที่ใช้ในการจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติต่าง ๆ นั่นเอง ซึ่งขยะเหล่านี้ก็ได้แก่ ตู้จำหน่ายเครื่องดื่ม อาหาร และสินค้าต่าง ๆ รวมไปถึงอุปกรณ์ที่มีไฟฟ้าในตัวอย่างตู้ ATM ด้วย เพราะถ้าไม่ได้รับการจัดการอย่างถูกต้องก็อาจทำให้เกิดผลเสียตามมาได้

ขยะอิเล็กทรอนิกส์เป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญมาก ๆ เพราะเป็นขยะที่ต้องได้รับการจัดการอย่างถูกต้องและเหมาะสม เพื่อช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของพวกเรา รวมไปถึงช่วยรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้คงอยู่ต่อไปในอนาคตด้วยค่ะ